ဝါရင္းဘတ္ဖတ္၏ခ်မ္းသာဖုိ ့နည္း(၁ဝ)နည္း

ဝါရင္းဘတ္ဖတ္၏ခ်မ္းသာဖုိ ့နည္း(၁ဝ)နည္း
++++++++++++++++++++++++++++++

ခန္ ့မွန္းေျခေဒၚလာ၆၂ဘီလီယံပုိင္ဆုိင္မွဳျဖင့္ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္သည္ တစ္ကမာၻလုံးတြင္ အခ်မ္းသာဆုံးပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္။ ၁၉၆၂ခုႏွစ္၊ ဘတ္ရွီးယားဟတ္သေဝးတြင္ သူစေတာ့စဝယ္ခဲ့စဥ္က ရွယ္ယာတစ္စုသည္ ၇.၅ဝ သာရွိသည္။ ယေန ့ေခတ္မွာေတာ့ အသက္၇၈ႏွစ္ရွိျပီျဖစ္ေသာ ဝါရင္း
ဘတ္ဖတ္သည္ ဘတ္ရွီးယား၏ ဥကၠ႒ႏွင့္ အလုပ္အမွဳေဆာင္ျဖစ္ျပီး ကုမၸဏီ၏အဆင့္ေအ စေတာ့သည္ ေဒၚလာ၁၁၉,ဝဝဝ ေလာက္တန္သည္။ သူကစာေရးသူ အဲလစ္ရွရုိဒါကို သူ၏အံအားသင့္ဖြယ္ေကာင္းေသာ ေအာင္ျမင္မွဳကုိ ေသာ့ခ်က္မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္မ်ားစြာျဖင့္ သတင္းေပးခဲ့သည္။ သူမက The Snowball လုိ ့ေခၚေသာ တရားဝင္ခြင့္ျပဳထားသည့္ ကုိယ္ေရးရာဇဝင္စာအုပ္အသစ္အတြက္ အုိမာဟာမွပညာရွိကုိ နာရီရာေပါင္းမ်ားစြာ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ခဲ့သည္။ ဒီမွာကေတာ့ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္၏ ေငြရွာနည္းလ်ွိဳ ့ဝွက္ခ်က္မ်ားထဲမွ အခ်ိဳ ့ျဖစ္ျပီးေတာ့ သူတုိ ့ကခင္ဗ်ားကုိ ဘယ္လုိအလုပ္ျဖစ္ေစမလဲဆုိတာေပါ့။

၁။ သင့္အျမတ္ကုိျပန္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံပါ။

သင္ကစေတာ့ေစ်းကြက္မွာ ပထမဦးဆုံးပုိက္ဆံရတဲ့အခါ သင္ကဒါကုိသုံးခ်င္ပါလိမ့္မယ္။ မသုံးပါနဲ ့။ အဲဒီအစားအျမတ္ကုိျပန္ျပီးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံပါ။ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္က ဒါကုိအေစာၾကီးတည္းက သိခဲ့ပါတယ္။
အထက္တန္းေက်ာင္းမွာတုန္းက သူနဲ ့သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ဟာ
ပင္ေဘာ(pinball)စက္တစ္လုံးကုိ ဝယ္ခဲ့ျပီး ဆံပင္ညွပ္ဆုိင္မွာထားခဲ့ပါတယ္။ ရလာတဲ့ပုိက္ဆံေတြနဲ ့သူတုိ ့ဟာ မတူညီတဲ့ဆုိင္ေတြမွာ စက္၈လုံးထိ ရွိလာေအာင္ စက္ေတြကုိ ပုိျပီးဝယ္ခဲ့ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြက ဒီစီးပြားေရးကုိ ေရာင္းလုိက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္က အသားတင္ေငြကုိ စေတာ့ဝယ္ဖုိ ့နဲ ့အျခားစီးပြားေရးအငယ္စားကုိ စတင္ဖုိ ့အသုံးျပဳခဲ့ပါတယ္။ ၂၆ႏွစ္အရြယ္မွာေတာ့ သူကေဒၚလာ၁၇၄,ဝဝဝ ေလာက္ အေျမာက္အမ်ားရွိေနပါျပီ။ ယေန ့ေခတ္ေငြအေနနဲ ့ဆုိရင္ေတာ့ ၁.၄ မီလီယံေပါ့။ ေငြပမာဏအနည္းငယ္ေလာက္ကေလးကလည္းၾကြယ္ဝခ်မ္းသာမွဳအေျမာက္အမ်ားျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။

၂။ ကြဲျပားျခားနားခ်င္စမ္းပါ

သင့္ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိတျခားသူေတြ၏ အေျပာေတြ၊ အျပဳအမူေတြေပၚမွာ အေျခမခံပါနဲ ့။ ၁၉၅၆မွာဝါရင္းဘတ္ဖတ္က လက္တစ္ဆုပ္စာရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြဆီက စုေပါင္းရလာတဲ့ ေဒၚလာ၁ဝဝ,ဝဝဝ နဲ ့စတင္ျပီး ေငြေၾကးစီမံခန္ ့ခြဲတုန္းက သူ ့ကုိလူထူးလူဆန္းအျဖစ္ အျမင္ခံရပါတယ္။ သူက ေဝါစထရိ(Wall Street)မွာ မဟုတ္ပဲ အုိမာဟာ(Omaha)မွာ အလုပ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ျပီးေတာ့သူက သူ ့မိဘေတြကုိ သူတုိ ့ေငြေတြ ဘယ္မွာထားလဲဆုိတာ ေျပာဖုိ ့ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ လူေတြက သူက်ရွဳံးလိမ့္မယ္လုိ ့ ခန္ ့မွန္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူက ၁၄ႏွစ္ၾကာျပီးေနာက္ သူ ့ရဲ ့အစုစပ္လုပ္ကိုင္မွဳကုိ ပိတ္သိမ္းလုိက္ခ်ိန္မွာေတာ့ ေဒၚလာ ၁ဝဝမီလီယံထက္ပုိျပီးတန္ေၾကးရွိခဲ့ပါတယ္။ လူအမ်ားလုပ္တာကုိလုိက္လုပ္မယ့္အစား တန္ဖုိးခ်ထားေသာ ရင္းႏွီးျမွုဳပ္ႏွံမွဳေတြကုိ ရွာေဖြခဲ့ျပီး ႏွစ္တုိင္းလုိလုိ ပ်ွမ္းမ်ွေစ်းကြက္ကုိ က်ယ္က်ယ္ျပန္ ့ျပန္ ့ေအာင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္အတြက္ကေတာ့ ပ်ွမ္းမ်ွဆုိတာ လူတုိင္းလုပ္ေနတဲ့အရာသာသာ သာျဖစ္ပါတယ္။ ပ်ွမ္းမ်ွထက္သာခ်င္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ သူက Inner Scorecard လုိ ့ေခၚတဲ့ သင္ကသင့္ကုိယ္သင္တုိင္းတာႏုိင္ဖုိ ့လုိပါတယ္---သင့္စံနဲ ့သင့္ဘာသာတုိင္းတာတာျဖစ္ျပီး ကမာၻ ့စံမဟုတ္ဘူးေပါ့။

၃။ လက္ကုိစုပ္မေနပါနဲ ့

ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖုိ ့အတြက္လုိအပ္တဲ့သတင္းအခ်က္အလက္မည့္သည့္အရာမဆုိ ၾကိဳတင္စုေဆာင္းပါ။ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္(ဝါ)ေဆြမ်ိဳးတစ္ေယာက္ကုိေမးျပီး ေနာက္ဆုံးသတ္မွတ္ခ်ိန္နဲ ့အျမဲမျပတ္ေအာင္ေနပါ။ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္က သူ ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိလ်င္ျမန္စြာခ်ျပီး ေဆာင္ရြက္ရတာကုိ သူ ့ကုိယ္သူ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ သူက မလုိအပ္တဲ့ထုိင္စဥ္းစားေနျခင္းကုိ လက္စုပ္ေနျခင္းလုိ ့သုံးႏွဳန္းပါတယ္။ လူေတြက သူ ့ကုိ စီးပြားေရးတစ္ခု (ဝါ) ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳတစ္ခုကိုေပးတဲ့အခါ “သူတုိ ့ကေစ်းႏွဳန္းမသတ္မွတ္လာရင္ ကြ်န္ေတာ္ကစကားေျပာေလ့မရွိဘူး”လုိ ့သူကေျပာပါတယ္။ သူက သူတို ့အား အေျဖကုိ ခ်က္ခ်င္းေပးေလ့ရွိပါတယ္။

၄။ သင္မစတင္ခင္သေဘာတူညီခ်က္ကုိထုတ္ေျပာပါ

သင့္ထံမွရႏုိင္စြမ္းအားက သင္အလုပ္မလုပ္ခင္မွာ အျမဲတမ္းအၾကီးမားဆုံးျဖစ္ေနပါတယ္။ အလုပ္ဆုိတာ တျခားလူလုိအပ္္တာကုိ သင္ကေပးႏုိင္စြမ္းရွိတာျဖစ္ပါတယ္။ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္က ဒါကုိကေလးဘဝတုန္းက ခံစားခဲ့ရျပီး သင္ခန္းစာရခဲ့တာပါ။ သူ ့အဖုိး အန္းနက္စ္က သူနဲ ့သူ ့သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ကုိ ႏွင္းမုန္တုိင္းတုိက္ျပီးေနာက္ မိသားစုေစ်းဆုိင္ေလးကုိ ျပန္တူးေဖာ္ဖုိ ့ ငွားရမ္းခဲ့တာပါ။ ေကာင္ေလးေတြဟာ သူတုိ ့ရဲ ့ေအးခဲေနတဲ့လက္ေတြ မနည္းျပန္ေျဖာင့္လာေအာင္ ငါးနာရီၾကာၾကာ ေဂၚျပားနဲ ့တူးေဖာ္ျခင္းကုိ လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ ျပီးတဲ့ေနာက္မွာ သူ ့အဖုိးက ျပား၉ဝထက္နည္းတဲ့ေငြကုိ ခြဲယူဖုိ ့ သူတုိ ့ႏွစ္ေယာက္ကုိေပးခဲ့ပါတယ္။ တစ္နာရီကုိ ပဲနိအနည္းငယ္သာရျပီးေတာ့ ဒီေလာက္ၾကမ္းတမ္းလွတဲ့ အလုပ္ကုိေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္က တုန္လွဳပ္ေျခာက္ျခားသြားပါတယ္။ အျမဲလုိလုိပဲ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခုရဲ ့အေသးစိတ္ကုိ ၾကိဳတင္ျပီး သတ္မွတ္ပါ။ သင့္သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ ့ေဆြမ်ိဳးေတြကုိေတာင္ေပါ့။

၅။ အေသးသုံးေတြကုိ ၾကည့္ရွဳပါ။

အေသးငယ္ဆုံးအသုံးစရိတ္ေတြကုိ စိစိစစ္စစ္ကုိင္တြယ္တဲ့ မန္ေနဂ်ာေတြလုပ္ကုိင္ေသာ စီးပြားေရးေတြမွာ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္က ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံပါတယ္။ သူကတခါတုန္းက ကုမၸဏီတစ္ခုကို ဝယ္ယူခဲ့ပါတယ္။ ကုမၸဏီပုိင္ရွင္က သူအလိမ္ခံရသလားဆုိတာကုိသိရေအာင္ အရြက္ငါးရာရွိေသာ အိမ္သာသုံးစကၠဴလိပ္ေတြက အရြက္ေရကုိ ေရတြက္သူေပါ့။ လမ္းေပၚကုိမ်က္ႏွာမူထားတဲ့ သူ ့ရုံးအေဆာက္အဦးဘက္ကုိသာလ်ွင္ ေဆးသုတ္ခဲ့တဲ့ သူ ့သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ကုိ သူကခ်ီးမြမ္းခဲ့ေသးတယ္။ ကုန္က်မွဳတုိင္းအေပၚမွာ တင္းက်ပ္စြာ ေဆာင္ရြက္ျခင္းဟာ သင့္ရဲ ့အျမတ္နဲ ့လစာကုိ ပုိျပီးတုိးပြားေစႏုိင္တယ္။

၆။ သင္ေခ်းငွားတာကုိ ကန္ ့သတ္ပါ။

ခရစ္ဒတ္ကဒ္ေတြ၊ ေခ်းေငြေတြအေပၚမွာ မွီျပီးေနထုိင္ျခင္းဟာ သင့္ကုိမခ်မ္းသာေစပါဘူး။ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္က ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံဖုိ ့နဲ ့ အိမ္ဝယ္ဖုိ ့အတြက္ ဘယ္ေတာ့မွ (နည္းနည္းေလးေတာင္မွ) ေငြမေခ်းခဲ့ပါဘူး။ သူကလူေတြအမ်ားၾကီးဆီက ရင္နာစရာ စာေတြအမ်ားၾကီးရပါတယ္။ သူတုိ ့ရဲ ့ေခ်းယူျခင္းကုိ စီမံခန္ ့ခြဲႏုိင္တယ္လုိ ့ ထင္ျမင္ျပီးေတာ့ အေၾကြးေတြပုံသြားတဲ့လူေတြဆီကေပါ့။ သူ ့အၾကံေပးခ်က္ကေတာ့ - ေငြေခ်းေပးသူေတြနဲ ့သင္ေပးႏုိင္တာကုိ ညွိႏွဳိင္းပါ။ အေၾကြးကင္းသြားခ်ိန္မွာေတာ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံဖုိ ့ေငြအနည္းငယ္ကုိ စုဖုိ ့ၾကိဳးစားပါ။

၇။ ဇြဲရွိပါ။

ခုိင္ျမဲမွဳႏွင့္မတူကြဲျပားမွဳမွ သင့္ထက္ခုိင္မာတဲ့ ျပိဳင္ဘက္ကုိ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။ ၁၉၈၃မွာ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္ဟာ နီဘရတ္စကာ ပရိေဘာဂ ေစ်းဆုိင္ကုိ ဝယ္ယူခဲ့ပါတယ္ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သူက ၄င္းကုိတည္ေထာင္သူ ရုိ ့စ္ဘလမ္းကင္စီးပြားေရးလုပ္ပုံကုိ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ခဲ့လုိ ့ပါ။ ရုရွားမွေရြွ ့ေျပာင္းေနထုိင္သူူတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ သူမဟာ ေျမာက္အေမရိကမွာ အၾကီးမားဆုံးပရိေဘာဂစတုိးျဖစ္တဲ့ ေစ်းဆုိင္အျဖစ္သုိ ့ အေပါင္ဆုိင္မွတဆင့္ တည္ေထာင္ခဲ့တာပါ။ သူမရဲ ့မဟာဗ်ဴဟာကေတာ့ အေျမာက္အမ်ားနဲ ့ေစ်းေလ်ွာ့ေရာင္းတာပါ။ ျပီးေတာ့ သူမဟာ အညွာအတာမဲ့တဲ့ ညွိႏွုိင္းသူပါ။ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္အတြက္ဆုိရင္ေတာ့ ရုိ ့စ္ဟာ ဆုံးရွဳံးသူေတြၾကားက ေအာင္ျမင္သူတစ္ေယာက္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ႏုိင္တဲ့ အဆုံးမသတ္ႏုိင္တဲ့ခြန္အားေတြရွိသူ အျဖစ္နဲ ့ေပါ့။

၈။ ဘယ္အခ်ိန္မွာထြက္မလဲဆုိတာသိပါ။

ဝါရင္းဘတ္ဖတ္ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္မွာေပါ့။ သူျပိဳင္ပြဲကုိ တစ္ခါသြားဖူးတယ္။ ျပိဳင္ပြဲတစ္ပြဲကုိေလာင္းခဲ့ျပီး သူရွံဳးခဲ့တယ္။ သူ ့ေငြကုိ ျပန္ရဖုိ ့အတြက္ ေနာက္ထပ္တစ္ပြဲကုိ ထပ္ေလာင္းခဲ့တယ္။ သူထပ္ရွံဳးျပန္တယ္။ ဘာမွမက်န္ေလာက္ေအာင္ေပ့ါ။ သူစိတ္ပ်က္သြားခဲ့တယ္။ သူ ့တစ္ပတ္စာလုပ္ခကုိ အၾကီးအက်ယ္ျဖဳန္းခဲ့တယ္။ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္က ထုိအမွားကုိ ဘယ္ေတာ့မွ ထပ္မလုပ္ေတာ့ပါဘူး။ ဆုံးရွံဳးမွုကေန ဘယ္အခ်ိန္ထြက္ရမလဲဆုိတာ သိပါ။ ျပီးေတာ့ စိတ္ေဇာက သင့္ကုိ ထပ္ျပီးလုပ္ၾကည့္ခ်င္ေအာင္ မရူးမိပါေစနဲ ့။

၉။ စြန္ ့စားမွဳကုိ တြက္ခ်က္ပါ။

၁၉၉၅ခုႏွစ္မွာ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္ရဲ ့သား ေဟာင္းဝီဟာ ေစ်းႏွဳန္းထိန္းျခင္းနဲ ့ပတ္သတ္ျပီး FBIရဲ ့တရားစြဲဆုိျခင္းကုိ ခံရပါတယ္။ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္က ေဟာင္းဝီကုိ ကုမၸဏီနဲ ့ဆက္ေနမယ္ဆုိရင္ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အေကာင္းအဆုိး ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ရပ္ေတြကုိ ပုံေဖာ္ဖုိ ့အၾကံေပးခဲ့တယ္။ သူ ့သားက လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္သေဘာေပါက္ခဲ့တယ္။ ကုမၸဏီမွာဆက္ရွိေနတဲ့စြန္ ့စားမွဳဟာ ရလာႏုိင္တဲ့မည္သည့္အက်ိဳးထက္မဆုိ ပုိမ်ားျပားတယ္ဆုိတာကုိေပါ့။ ေနာက္တစ္ေန ့မွာ သူအလုပ္ကထြက္လုိက္တယ္။ “ျပီးေတာ့ ဘာဆက္ျဖစ္မလဲ”ဆုိတာကုိ သင့္ကုိယ္သင္ေမးျမန္းျခင္းက သင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုခ်ဖုိ ့ၾကိဳးစားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ျဖစ္လာႏုိ္င္တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေတြအားလုံးကုိ ျမင္ႏုိ္င္ေစတယ္။ ျပီးေတာ့ အသင့္ေလ်ာ္ဆုံးဆုံးျဖတ္ခ်က္ဆီသုိ ့ သင့္ကုိလမ္းညြွန္ေပးႏုိင္တယ္။

၁ဝ။ ေအာင္ျမင္မွဳဆုိတာ ဘာကုိတကယ္ဆုိလုိသလဲဆုိတာကုိ သိေစတယ္။

ဝါရင္းဘတ္ဖတ္က သူ ့ရဲ ့ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာမွဳမွအပ ေအာင္ျမင္မွဳကုိေဒၚလာနဲ ့မတုိင္းတာေပ။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ သူဟာ သူ ့ခ်မ္းသာမွဳအားလုံးနီးပါးကုိ လွဴတန္းဖုိ ့ ေပးပစ္မယ္လုိ ့ အခုိင္အမာေျပာခဲ့တယ္။ ဘီလ္ႏွင့္ မလင္ဒါဂိတ္စ္ ေဖာင္ေဒးရွင္းကုိ အထူးသျဖင့္ေပ့ါ။ သူ ့ကုိယ္သူ အထိမ္းအမွတ္ရုပ္တုတစ္ခုတည္ေဆာက္ဖုိ ့ သူေငြမမတည္ခဲ့ဘူး။ ဝါရင္းဘတ္ဖတ္အေဆာက္အဦး (ဝါ) ခန္းမစသည္ျဖင့္ေပါ့။ “ပုိက္ဆံေတြအမ်ားၾကီးရွိတဲ့လူေတြကုိ ငါသိတယ္ ျပီးေတာ့ သူတုိ ့ေတြက ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားတဲ့ညစာေတြနဲ ့ ေဆးရုံအခန္းေတြကုိ သူတုိ ့နာမည္ကုိလုိက္ျပီးေပးထားတယ္။ “လုိ ့သူကေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ ကမာၻေပၚမွာရွိတဲ့ဘယ္သူမွ သူတုိ ့ကုိ မခ်စ္ပါဘူး။ သင္ကကြ်န္ေတာ့္အသက္အရြယ္ေရာက္တဲ့အခါ သင္ကသင့္ကုိခ်စ္ေစခ်င္တဲ့ လူဘယ္ႏွစ္ေယာက္က သင့္ကုိ တကယ္ခ်စ္သလဲဆုိတာနဲ ့ပဲ ဘဝမွာသင့္ေအာင္ျမင္မွဳကုိ တုိင္းတာေတာ့တယ္။ ဒါက သင့္ဘဝကုိ သင္ဘယ္လုိေနထုိင္ခဲ့သလဲဆုိတာကုိ အေျခခံစမ္းသပ္မွဳပဲ။